Volgens SD Worx ziet bijna een kwart van de Belgen zichzelf in de toekomst als zelfstandige (Bron: Trends van 09/03/2023). Hoe zou dit komen? Hoewel er veel te doen is over welzijn op het werk zou een werknemersstatuut toch heel wat nadelen kunnen hebben.
Laat ons dit even bekijken vanuit het oogpunt van verkopers.
Ook de handelsvertegenwoordigers die vroeger van enige vrijheid genoten tegenover de collega’s in binnendienst worden nu constant gemonitord. Soms moeten ze hun agenda kenbaar maken via CRM en wordt nauwlettend toegekeken of ze deze stipt volgen, ook soms via een trackingsysteem in hun wagen. Als ze rapporteren, volstaat het niet de namen van de bezochte klanten te melden, maar worden ze geacht dat zo uitgebreid te doen dat er extra veel tijd in kruipt die ze eigenlijk beter kunnen benutten. Soms lijkt het erop dat ze eerder op basis van statistieken worden beoordeeld, bv. het aantal klantenbezoeken, dan op het door hen gerealiseerde zakencijfer.
Dat lijkt contradictoir en is het ook, maar dat blijken de gezagdragers (managers) binnen de firma niet te begrijpen. Erg motiverend is het bv. niet wanneer een handelsvertegenwoordiger jaarlijks zijn zakencijfer doet stijgen, maar hij moet vaststellen dat via zijn bonussysteem zijn loon helemaal niet in de lijn ligt van wat hij realiseert.
Iemand zou voor minder geneigd zijn om als zelfstandige handelsagent te beginnen werken. Inderdaad is wettelijk bepaald dat deze verkoper zijn werkzaamheden naar eigen goeddunken indeelt en zelfstandig over zijn tijd beschikt. In zijn (persoonlijke) wagen kan geen trackingsysteem geplaatst worden. De prospectieklanten maakt hij niet bekend in zijn agenda totdat deze effectief klant worden door het plaatsen van een bestelling en dan zijn het ook klanten die hij heeft verworven in het kader van zijn agentuurcontract. Hij zal er wel op letten dat hij wordt vergoed volgens het wettelijk systeem, hetzij commissie of een percentage op de verkoop, eventueel samen met een vaste vergoeding per maand.
Als puntje bij paaltje komt, is de definitie van wie als handelsagent wordt beschouwd ook meer aangepast aan de huidige omstandigheden terwijl die van de bediende-handelsvertegenwoordiger dateert van 1978 toen er niet de technologische mogelijkheden bestonden om met klanten te onderhandelen dan nu. Het is dan ook weinig zinvol om vandaag nog te eisen dat de bediende-handelsvertegenwoordiger voor het grootste deel van zijn arbeidstijd op de baan gaat om klanten te bezoeken. Dat is zelfs contract-productief, rekening gehouden met de veelvuldige verkeersinfarcten.
Er zijn voor- en nadelen aan elk statuut. De basis voor een goede samenwerking is een correct contract. Juridisch advies hieromtrent inwinnen, loont.